حجتالاسلام والمسلمين علياکبر مومني در گفتوگو با خبرنگار دين و انديشه خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) اظهار کرد: وقتي کرامت در مورد خدا به کار ميرود، آنگونه که قرآن کريم، خدا را با واژه کَرَم توصيف کرده و ميگويد: (فَإِنَّ رَبِّي غَنِيٌ کَرِيمٌ- نمل/40) مقصود بخشش و نعمت دادن است، ولي هر گاه انسان با واژه کَرَم وصف شود، در آن صورت اسمي است براي اخلاق و افعال پسنديدهاي که از انسان ظاهر ميشود و تا وقتي که آن اخلاق و رفتار ظاهر نشود به او کريم گفته نميشود.
مسوول بخش ترجمه قرآن در مرکز فرهنگ و معارف قرآن گفت: کسي که گفتار و افعال پسنديده از او ظاهر ميشود، در حقيقت در مسير رضاي خدا گام برميدارد و او را فردي باتقوا ميخوانند، از اينرو قرآن مهمترين نشانه کرامت انساني را تقوا دانسته و ميفرمايد: إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُمْ (حجرات/13)
وي افزود: بعضي ميان جوانمردي و کرامت تفاوت قائل شده و ميگويند صفت کرم و بخشندگي مثل صفت جوانمردي است، جز اينکه جوانمردي هم در خوبيهاي کوچک وهم خوبيهاي بزرگ به کار ميرود. ولي واژه کَرَم فقط در نيکيها و محاسن بزرگ استفاده ميشود.
مومني در ادامه با اشاره به مصاديق کرامت انساني در سيره امام حسين (ع)تصريح کرد: دشمنان امام حسين (ع) براي رسيدن به اهداف شومشان از هر وسيله و ابزاري استفاده کردند. امام و يارانش براي رسيدن به هدف، از هر وسيلهاي بهره نبردند آنها از کرامت انساني استفاده کردند مسلم بن عقيل حاضر نشد ابن زياد را در خانه " هاني " غافلگير کرده و او را بکشد و گفت "انا اهل بيت نکره الغدر"؛ ما خانداني هستيم که مکر و حيله را ناخوشايند ميدانيم، اين روش درسي براي تمامي پيروان امام حسين (ع) است که براي رسيدن به هدفِ مشروع و مقدس بايد از مقدمات مشروع استفاده کرد.
اين پژوهشگر با اشاره به کرامت انساني و زندگي با عزت افزود: بر اساس آموزههاي اسلامي عزت در انحصار مومنان است و شايسته است مومنان در دنيا با عزت زندگي کنند. در احاديث معصومين عليهم السلام نيز وارد شده است که اگر حاجتي داريد آن را با عزت نفس بخواهيد يعني نياز خود را با از دست دادن عزتتان برطرف نکنيد.
وي افزود: از سوي ديگر لازمه زندگي همراه با عزت و سرافرازي اين است که انسان زير بار ظلم و ستم نرود، زندگي اگر با سيادت نباشد ارزشي ندارد. امام علي (ع) ميفرمايد: «مردن اين است که بمانيد ولي مغلوب و مقهور باشيد، و زندگي اين است که بميريد ولي پيروز باشيد.» شعارهاي امام حسين (ع) در عاشورا اين مفاهيم را تداعي ميکند آن جا که ميفرمايد: «الْمَوْتُ اوْلي مِنْ رُکوبِ الْعارِ؛ مرگ از متحمل شدن يک ننگ بالاتر است» و يا «مَوْتٌ في عِزٍّ خَيْرٌ مِنْ حَياةٍ في ذُلٍّ؛ مردن با عزت از زندگي با ذلت بهتر است.
مومني در ادامه با اشاره به اينکه «امر به معروف و نهي از منکر بر کرامت انساني ميافزايد» گفت: عزت حقيقي از آنِ خدا، پيامبر و مؤمنان است: «وَلِلَّهِ الْعِزَّةُ وَلِرَسُولِهِ وَلِلْمُؤْمِنِينَ» بدون ترديد انسان در سايه اطاعت از خداي متعال و دوري از محرمات به اين عزت دست مييابد. بنابراين امر به معروف و نهي از منکر که امر به اطاعت از خدا و نهي از ارتکاب محرمات است، نوعي ترويج کرامت انساني و عزت و سرافرازي در ميان جامعه به شمار ميرود.
اين استاد دانشگاه ادامه داد: امام حسين(ع) از مردم ميخواهد همواره از خدا اطاعت نمايند و از هرگونه نافرماني و عصيان پرهيز کنند و همچنين به حکم ايمان واقعي، علاوه بر نجات خود، از ديگران نيز دستگيري نمايند؛ زيرا تنها راه رهايي عمل به آن است. از اين روست که به مسأله امر به معروف و نهي از منکر تنها به عنوان يکي از فروعات دين چون نماز و حج نمينگرد، بلکه آن را اصلي بسيار مهم ميداند و بر آن تأکيد ويژهاي داشته و حتي جان خويش را بر آن ميگذارد. آن حضرت(ع) در اين باره ميفرمايد: «لايَحِلُّ لِعَينٍ مُؤمِنَةٍ تَرَي اللّهَ يُعصي فَتَطرِفَ حَتّي تَغَيِّرَهُ؛ بر هيچ مؤمني روا نيست که ببيند خدا نافرماني ميشود و چشم خود را فرو بندد، مگر آن که آن وضع را تغيير دهد.»
وي در پايان با اشاره به رفتاري از امام حسين(ع) در مساله امر به معروف و نهي از منکر گفت: امام بسيار دقيق عمل نموده و با ظرافت مخاطب را از ارتکاب گناه باز ميدارد. مردي خدمت امام حسين(ع) آمد و گفت: گناهکارم و نميتوانم از گناه خودداري کنم، مرا موعظه کن. امام حسين(ع) در پاسخ فرمودند: «پنج کار انجام بده بعد هر چه خواستي گناه کن: 1. روزي خدا را نخور هر چه ميخواهي گناه کن؛ 2. از حکومت و سرپرستي خدا خارج شو، هر چه دلت ميخواهد انجام ده؛ 3. جايي را انتخاب کن که خدا تو را نبيند، بعد هر چه ميخواهي گناه مرتکب شو؛ 4. زماني که عزرائيل آمد روح تو را از بدنت بگيرد، او را از خودت دور کن هر چه خواستي انجام بده؛ 5. وقتي که مالک جهنم خواست تو را وارد آتش کند وارد نشو بعد هر گناهي که ميخواهي انجام ده.»